شیوه های آموزش در مقطع دکتری

شيوه آموزشي و پژوهشي  :شيوه آموزشي و پژوهشي، روشي است كه محتواي برنامه آن مشتمل بر واحدهاي درسي و پايان نامه مي باشد. اين شيوه تا سال 1389 تنها شيوه آموزشي در ايران بوده و پذيرش دانشجو در كليه دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي كشور فقط به اين روش صورت مي گرفت.

شيوه پژوهش محور: بر اساس آيين نامه دوره دكتري، برگزاري دوره دكتري پژوهش محور مشروط به داشتن قرارداد پژوهشي تقاضا محور با كارفرماي مشخص مي باشد. لذا كليه دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشي مي بايست در زمان معرفي داوطلبان دوره دكتري پژوهش محور داراي قرارداد معتبر با كارفرماي مشخص باشند و مصاحبه و پذيرش نهايي نيز بر مبناي طرح پژوهشي تقاضا محور كه قرار است، موضوع رساله دانشجو قرار گيرد، انجام شود.

* تذكر:  طول مدت دوره در هر دو شيوه حداكثر 5 سال است . در موارد استثنايي افزايش طول مدت دوره با تشخيص شوراي تحصيلات تكميلي دانشگاه مجاز است و همچنين انتقال، تغيير رشته و مهمان در هر دو شيوه ممنوع است.

مقایسه اعم شاخصه‌ها و محورهای دو شیوه دکتری آموزشی -پژوهشی و دکتری پژوهش محور

دکتری پژوهش محور

دکتری آموزشی - پژوهشی

عنوان

دوره‌ای با محوریت پژوهش که دستاورد آن منجر به ارائه فناوری جدید، ارائه نظریه و ایده جدید، تولید دانش فنی و ثبت اختراع و ... می‌شود و مشتمل بر اخذ واحدهای درسی محدود و الزام به ارائه پایان نامه است.

دوره‌ای که محتوای برنامه آن مشتمل بر واحدهای درسی و گذراندن پایان نامه است

تعریف

داشتن شرایط عمومی سازمان سنجش و آموزش کشور، مدارک معتبر رسمی تحصیلی، قبولی در آزمون و یا مصاحبه با محوریت ارزیابی فعالیت‌های پژوهشی و مصاحبه علمی است.

داشتن شرایط عمومی سازمان سنجش و آموزش کشور، مدارک معتبر رسمی تحصیلی، قبولی در آزمون کتبی و مصاحبه با محوریت آزمون است

شرایط ورود

عمدتاً از طریق بورس وزارتخانه‌ها و سایر موسسات، از طرق آزمون سراسری، دانشجویان استعداد درخشان، اعضای هیات علمی رسمی دانشگاه‌ها و پذیرش دانشجویان انتقالی به داخل کشور

عمدتاً از طریق آزمون سراسری، دانشجویان استعدادهای درخشان، اعضای هیات علمی رسمی دانشگاه‌ها، دانشجوی انتقالی به داخل کشور و بورس وزارتخانه‌ها سایر موسسات

روش‌های پذیرش دانشجو

1- واحدهای جبرانی:با توجه به تفاوت رشته تخصصی کارشناسی ارشد و رشته پذیرفته شده گروه آموزشی می‌تواند 2 تا 6 واحد درسی را ارائه و دانشجویان موظف به اخذ و گذراندن آن می‌باشد.
2- واحدهای آموزشی: در دوره دکتری پژوهش محور 2 تا 8 واحد ارائه می شود.
3- واحد پایان‌نامه: در شیوه دکتری پژوهش محور 28 تا 34 واحد به رساله اختصاص دارد.
4- مجموع واحدهای اصلی و پایان‌نامه: در شیوه دکتری پژوهش محور 36 واحد است.

1- واحدهای جبرانی: چنانچه رشته دانشجو با رشته مورد نظر وی متفاوت باشد و یا دروس اصلی و کلیدی دانشجو در مقطع کارشناسی در شرایط کنونی و در مقایسه با دوره‌های دایر متفاوت و از سطح مناسبی برخوردار نباشد گروه آموزشی 2 تا 6 واحد درسی ارائه و دانشجو موظف به اخذ و گذرانیدن آنها خواهد بود.
2-واحدهای اصلی: در دوره دکتری آموزشی- پژوهشی 16 تا 18 واحد درسی ارائه می‌شود.
3- واحد پایان‌نامه: در شیوه دکتری آموزشی- پژوهشی 18 تا 24 واحد به رساله اختصاص دارد.
4- مجموع واحدهای اصلی و پایان نامه: در شیوه دکتری آموزشی- پژوهشی 36 واحد است.

واحدهای درسی (تئوری)

1-حداقل نمره واحدهای جبرانی: نمره 14 از 20 است که در میانگین کل محاسبه نمی‌شود.
2- نمره واحدهای دروس اصلی: حداقل 14 از 20 نمره است.
3- نمره رساله: حداقل 16 از 20 نمره تعیین می‌شود در صورتی که نمره کمتر از 16 باشد و یا غیر قابل قبول ارزیابی شود دانشجو موظف است طی 6 ماه اصلاحات را انجام و فقط یکبار دیگر می‌تواند از رساله خود دفاع نماید.
4- میانگین:میانگین نمره دانشجو در نیمسال و کل دوره نباید کمتر از 16 از 20 نمره باشد.

1- حداقل نمره واحدهای جبرانی: نمره 14 از 20 است که در میانگین کل محاسبه نمی‌شود.
2- نمره واحدهای دروس اصلی: حداقل 14 از 20 نمره است
3- نمره رساله: حداقل 16 از 20 نمره تعیین می‌شود در صورتی که نمره کمتر از 16 باشد دانشجو موظف است که طی 6 ماه اصلاحات را انجام و فقط یکبار دیگر می‌تواند از رساله خود دفاع نماید.
4- میانگین: نیمسال و کل دوره دانشجو نباید کمتر از 16 از 20 نمره باشد.

حداقل نمره قبولی

در دوره پژوهش محور در بعضی از کشورها ارزیابی جامع پژوهشی از دانشجو در پایان نیمسال اول و حداکثر بعد از طی 2 نیمسال بعمل می‌آید و در صورتی که ارزیابی قابل قبولی داشته باشد مجاز به ادامه نگارش پایان نامه بوده و در غیر اینصورت بایستی طی 6 ماه بعد مجدداً در ارزیابی شرایط قابل قبولی اخذ نماید.

پس از موفقیت دانشجو در گذرانیدن واحدهای تئوری و ارائه نمره زبان معتبر، با اخذ واحد امتحان جامع؛ از دانشجو به صورت کتبی و شفاهی از 2 یا 3 درس اصلی آزمون بعمل آمده و نمره آزمون جامع نباید کمتر از 16 باشد لیکن نمره امتحان جامع در میانگین نمرات دانشجو لحاظ نمی‌شود و در صورت عدم موفقیت، دانشجو فقط یکبار دیگر مجاز به اخذ و شرکت در آزمون جامع خواهد بود.

آزمون جامع

در شیوه پژوهشی دانشجو در طی نیمسال اول استاد راهنمای خود را کتبا به گروه معرفی و در صورت تصویب شورای گروه به دانشجو و استاد ابلاغ می‌شود.

در شیوه دکتری آموزشی -پژوهشی حداکثر پس از نیمسال اول دانشجو استاد راهنمای خود را کتبا به گروه معرفی و در صورت تصویب در شورای گروه به دانشجو و استاد ابلاغ می‌شود .

انتخاب استاد راهنما

در شیوه پژوهشی دانشجو هنگام ورود و ثبت نام یک عنوان پژوهشی دارای کارفرما به گروه ارائه و پس از تایید گروه و عقد قرارداد پژوهشگاه با کارفرما، امکان نگارش طرح پیشنهادیهرسالهرا خواهد داشت.

در شیوه آموزشی پژوهشی دانشجو هماهنگ با استاد راهنما عنوان رساله خود را انتخاب و پس از تصویب در شورای گروه مجوز تدوین طرح پیشنهادیهرساله را دریافت می‌کند.

انتخاب عنوان پایان‌نامه

دانشجو پس از موفقیت در گذرانیدن واحدهای جبرانی و اصلی و با هماهنگی با استاد راهنما طرح تحقیق رساله خود را به گروه ارائه و پس از اخذ مجوز از گروه و انجام دفاعیه در پژوهشکده مجوز نگارش پایان نامه را دریافت می‌کند.

دانشجو پس از موفقیت در امتحان جامع و با هماهنگی استاد راهنما و مشاور طرح تحقیق رساله خود را به گروه ارائه و پس از تصویب گروه و انجام دفاعیه در دانشکده مجوز نگارش پایان نامه را اخذ می‌نماید.

مراحل تصویب طرح تحقیق

دانشجو بایستی در هر 6 ماه یکبار از کمیته راهبردی متشکل از استاد راهنما، مشاور، معاون پژوهشی، مدیر گروه و کارفرما ارزیابی قابل قبولی را کسب نماید و پس از انجام رساله و چاپ حداقل 2 مقاله با نمایه علمی پژوهشی یا بین المللی و تایید نهایی استاد راهنما، گروه و داوران، زمان دفاعیه از رساله را تعیین نمایند.

دانشجو بایستی 2 مقاله مستخرج از رساله را با نمایه علمی پژوهشی و بین المللی پذیرش گرفته یا چاپ شده داشته و پس از تایید استاد راهنما و مشاور یک نسخه از رساله خود را به گروه ارائه و در صورت تایید استاد داور، اعضای هیات داوران زمان انجام دفاعیه تعیین می‌گردد.

دفاع از رساله

مدت مجاز تحصیل در دوره دکتری پژوهشی حداقل 3 سال و حداکثر 4 سال است که حداکثر یک نیمسال قابل افزایش است

مدت مجاز تحصیل در دوره دکتری آموزشی - پژوهشی حداقل 5/3 سال و حداکثر 5/4 سال است که حداکثر یک نیمسال قابل افزایش است

طول دوره تحصیلی

در دوره دکتری پژوهش محور دانشجویانی که موفق به اخذ نمره زبان نشوند، ارزیابی قابل قبول از کمیته راهبردی کسب ننمایند و یا در دفاعیه از رساله نمره قابل قبول اخذ ننمایند از ادامه تحصیل محروم خواهند شد.

در دوره دکتری آموزشی پژوهشی دانشجویانی که میانگین نمره درسی آنها کمتر از 16 باشد، موفق به اخذ نمره زبان نشوند، در امتحان جامع طی دو نوبت نمره 16 اخذ نکنند و رساله آنها غیر قابل قبول ارزیابی شود از ادامه تحصیل محروم خواهند شد.

محرومیت از تحصیل